Kedi ve Köpeklerde Epilepsi Hastalığı
Beyinde gerçekleşen fonksiyonel bozukluklardan dolayı oluşan nöbet durumları, anormal olan elektriksel aktivitelerdir. Bu nöbetler uzun bir süre boyunca belli periyod aralıklarında tekrarlanması durumlarında epilepsi hastalığını işaret etmektedir. Nöbetlerin gerçekleştiği sayı ve süre hakkında kesinlik gösterebilen bir bilgi olmasa da ayda iki veya daha fazla oluşan nöbet durumları için epilepsi hastalığı klinik bir bilgi olarak değerlendirilebilmektedir.
Epilepsi hastalığında nöbet öncesi, nöbet başlangıcı, nöbet sırası ve nöbet sonrası olarak 3 farklı klinik bulgusu elde edilmektedir. Nöbetin bu aşamalarına ise prodrom, auro, iktus ve postikal olarak adlandırılmaktadır. Bazı dönemlerde ise nöbet geçirilmeden geçen zamanlar oluşmaktadır. Nöbet geçirilmeyen o dönemlere ise entiriktal dönem olarak isimlendirilmektedir.
Nöbet, hastalarda istemsiz kas hareketleri, davranış bozuklukları ve bilinç kaybı gibi reaksiyonlar yaşatmaktadır. Nöbetler, fokal ve generalize olmak üzere iki farklı grupta değerlendirilmektedir. Fokal nöbetlerde belli kas gruplarında istemsiz hareketler meydana gelse de bilinç açık olmaktadır. Generalize nöbette ise bu nöbet beynin tümünde gerçekleşir ve bilinç kapanır.
Köpeklerde çoğunlukla primer generalize nöbet görülmektedir. Epilepsi, neden olan bozukluğa göre idiopatik, sekonder ve reaktif olarak üçe ayrılmaktadır. Fakat ortaya konulan bir nedene bağlı olarak değerlendirilemiyorsa primer veya idiopatik epilepsi oarak tanımlanabilmektedir.
Kedilerde ve Köpeklerde Epilepsinin Başlıca Nedenleri
- Böbrek yetmezliği
- Karaciğer bozukluğu
- Beyin travmaları
- Beyin dokusu noksanlığı
- Kimyasal toksinler
- Mantar enfeksiyonlar
- Felin infeksiyöz peritonit
- Felin leukemia virüsü
Nöbetle Gelişen Proksimal Bozukluklar
- Bayılma
- Kardiyak aritmileri
- Hipotansiyon
- Aralıklı güçsüzlük
- Hipoglisemi
- Hipoadrenokortisim
- Elektrolit anormallikleri
- Myestenia gavis
- Akut vestibular sendrom
- Narkolepsi
- Katolepsi
- Hareket bozuklukları
- Hareket sonrası güçsüzlük
Primer Epilepsi Hakkında
Primer veya idiopatik epilepsi, ortaya konulabilen herhangi bir sebebe bağlı şekillenmiyorsa adından söz ettirmektedir. Kalıtsal olan bu hastalık, “kendiliğinden oluşan” epilepsi olarak belirtilir. Köpeklerde görülen epilepsinin %25 – %35’i idopatik epilepsidir. Çoğu hayvanda yaşanan ilk nöbet 6 ay ile 3 yaş arasında görülür. Fakat bazı hayvanlarda epilepsi rahatsızlığı 5 yaşına kadar bile görünemeyebilmektedir. Köpeklerin yaşı ilerledikçe yaşanan nöbetlerin sıklığı ve şiddeti zaman geçtikçe artmaktadır. Hayvanlarda epilepsi nöbetleri çoğunlukla dinlendikleri sırada, uykuya daldıkları sırada ya da aniden uyandıkları sırada gerçekleşir. Nöbeti tetikleyen durumlar arasında stres, heyecanlanma, hiperventilasyon ve egzersiz sonrası görülse de hiçbir nedene bağlı olmadan da nöbet oluşabilmektedir.
Status Epileptikus ve Akut Tekrarlayan Nöbetler
En az 5 dakika süren ve nöbetler arasında bütünüyle normale dönmeyen generalize nöbet haline status epileptikus denilmektedir. Akut tekrarlayan nöbetler ise 24 saat içerisinde 2 veya daha fazla nöbet yaşanması durumunda tanımlanmaktadır. İdiopatik epilepsili köpeklerin %50 – %60’ında akut tekrarlayan nöbetler ve status epileptikus görülmektedir. Vestibular hastalık da kedi ve köpeklerde sentral ya da periferal vestibular sistemin etkilendiği yaygın nörolojik anormalliklerdir.
Kediniz yada köpeğinizde bu belirtilerden bir yada daha fazlasını görmeniz halinde derhal veteriner hekiminize danışmalısınız. Evcil hayvanınızın kontrollerini düzenli olarak yaptırmalı ve takip etmelisiniz.
