Köpeklerde Leishmania Hastalığı
Köpeklerde Leishmania Hastalığı diğer adıyla “Leishmaniasis” Nedir?
Vektör tatarcıkları tarafından omurgalı konaklara bulaştırılan leishmaniasis, kemirgenlerde, insanlarda ve yaygın olarak köpeklerde görülüyor. İnsanlar başta olmak üzere diğer memeliler için hastalığın rezervuarı durumunda olan köpeklerde görülecek kompleks klinik özellikler içeren hastalıkların erken dönemde teşhisi, lehishmaniasisin kontrolünde önemli rol oynuyor. Köpeklerde kronikleşebilen hastalık, ölüme kadar giden ciddi problemlere yol açıyor. Leishmaniasise Akdeniz bölgesi, Afrika, Asya ve Orta ve Güney Amerika olmak üzere dünyanın birçok yerinde yaşayan köpek popülasyonunda yaygın şekilde rastlanıyor. Parazitik bir hastalık olan leishmania, viseral ve kutanöz olarak adlandırılan iki formda seyrediyor. Kutanöz formun etkenlerinden biri Leishmania Tropica, viseral formun etkenlerinden biri ise Leishmania infantum’dur. İnsanlarda viseral formda seyreden hastalık, erken dönemde tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabiliyor.
Köpeklerde Leishmania / Leishmaniasis Nedenleri
Hastalık kan emen sinekler vasıtasıyla taşınıyor. Köpeklerde hastalığa neden olan mikroorganizmaların gelişimi aylar, hatta yıllarca sürebiliyor. Leishmania infantum’un etkenliğini yaptığı Akdeniz iç organ leishmaniasisi, özellikle Akdeniz ülkelerindeki tek tük dağılımı ile karakterize olup konak olarak insan ve evcil köpekleri tercih ediyor. Asıl rezervuarın yabani köpekgiller olduğu, evcil köpeklerin ise hem konak ve hem de rezervuar olarak Leishmania odaklarındaki enfeksiyonu destekleyip, sürekli aktif olmasını sağladıkları belirtiliyor. Türkiye’de özellikle L. infatum’un oluşturduğu Akdeniz iç organ leishmaniasisi gözlemleniyor. Ayrıca Türkiye’de, doğada insan kaynaklı etkilerin neden olduğu salgın hastalıklarla karakterize, kuru tip lezyonlar oluşturan L. tropica’ya da rastlanabiliyor.
Köpeklerde Leishmania / Leishmaniasis Belirtileri
Parazitler, bulaştığı yerdeki deride, hücreler içinde çoğaldıktan sonra dalak, karaciğer, lenf yumruları, kemik iliği ve bağırsaklara yayılarak viseral formu oluşturuyor. Viseral leishmaniasis köpeklerde kalıcı kilo kaybı, iştahsızlık, egzersiz toleransında azalma, kaslarda zayıflık, aralıklı bir ateş, anemi, kandaki protein değerlerinin belirgin şekilde düşmesi, uyuşukluk, karaciğerle ilgili değerlerde değişiklik ve dalakta büyüme şeklinde izleniyor. Daha sonraları burun kanaması, kronik böbrek yetmezliği, pıhtılaşma bozuklukları, deride renk değişiklikleri, şiddetli ülserasyonlar gelişiyor. Köpekler L. tropica ile enfekte olduklarında gözlenen kutanöz leishmania, deri üzerinde kronik ve ağrılı ülser ve nodüller, kabuk kabuk dökülme, periokuler saçkıran ve pul pul oluşuyla karakterize deri iltihabına benzer lezyonlar görülüyor. Viseral formda da deride ülserler görülebiliyor.
Köpeklerde Leishmania / Leishmaniasis Tedavisi
Teşhis, hastanın öyküsü ile birlikte, kemik iliği, dalak, lenf bezesi ya da deri biopsisinde etkenin gözlemlenmesi ve dolaylı immunofluoresan testi ile konulabiliyor. Birçok sistemi birden etkileyerek hastanın genel durumunda hızla bozulmaya yol açıp, ölüme sebep olan leishmaniasisin tedavisinde geç kalınmaması, insan ve diğer canlılara bulaşmaması ve kontrol altına alınması konusunda büyük önem taşıyor. Leishmaniasisin tedavisinde kullanılmak üzere farklı ilaç ve preparat seçenekleri bulunuyor. Tedavisi oldukça zor olan leishmaniasis için Pentavalan antimon, Allopurinol, Amphotericin B., gibi ilaçlar kullanılıyor. Bu aşamada hangi ilacın kullanılacağı, hangi dozda ve nasıl uygulanacağı veteriner hekim tarafından belirlenecektir. Veteriner kliniği tarafından gerekli tetkikler yapıldıktan ve ve teşhis konulduktan sonra tedavi süreci başlar, uygulama ve ilaçlar belirlenir.
Köpeğinizde bu rahatsızlığın olduğunu düşünüyorsa veya şüpheleniyorsanız vakit kaybetmeden muayene ettirmelisiniz. Unutmayın erken teşhis hayat kurtarır, geç kalındığında ise üzücü sonuçlar görülebilmektedir.
Diğer köpek hastalıkları veya köpek cinsleri hakkında bilgi almak için “Köpek” kategorimizdeki yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
