Veterinerlikte Gastrit
Merhabalar sayın hasta yakınları. Sizlere okumaktan keyif aldığım farklı içerikleri birleştirip kendi yorumumu da katarak bazı hastalıklar ile ilgili bilgi vermek istiyorum. Bu yazımızda ele alacağımız konu kedi ve köpeklerde görülen Gastrit.
Bu durum kimine göre “mide ekşimesi” kimine göre “gastrik” kimine göre “ya öyle farklı şeyler yiyince oluyor.” olarak isimlendiriliyor.
Hayvanlarda Gastrit nedir? Neden oluşur? ve Tedavi için neler yapmamız gerekiyor? Mamalarla alakalı bir durum mu? Bunlardan bahsedeceğiz.
Kedi ve Köpeklerde Gastrit Nedir? Ne Değildir?
Öncelikle Gastrit nedir? Ne değildir? kısmıyla başlayalım.
Gastrit mide zarının iltihaplanmasıdır. Zar iltihaplandığında, mide zarının korumasız olduğu yerlerde hasarlar oluşabilir. Bu hasarların yara haline gelmesine de ülser denir.
Gastrit denen hastalığın aslında iki versiyonu var. Biri akut diğeri kronik. Aralarındaki farkı anlayacağımız tek bir şey var. O da AĞRI.
Akut gastritteki ağrı çok fazla olur ve çocuğunuzun (kedi veya köpeğinizin) duruşu, gözleri, yürüyüşü ağrısını fark etmenizi sağlar.
Peki bu saat gibi işleyen sindirim sistemi neden iltihaplanır? Neden yaralar oluşur?
Aslında birçok sebebi var. Hepsi bir arada da olabilir. Bazıları diğerlerini de tetikleyebilir. Tek bir etken de olabilir.
Gastrite Neden Olan Etkenler Nelerdir?
Bunlar nelerdir hemen anlatalım.
1- Helikobakter pilori
2- Beslenme Kaynaklı Nedenler
3- Toksik maddeler (Fazla ilaç kullanımı vs.)
4- Metabolik ve sistemik hastalıklar
5- Stres ve psikolojik etkenler
6- İmmünite ve diğer nedenler
Bütün bunları tek tek diğer yazılarda anlatacağım tabiki ama şimdi sadece genel tedavi protokollerinden ve kullanılan ilaçlardan bahsetmek istiyorum.
Tedavisi yapılan bütün hasta ve bu hastanın yakınları tedavide kullanılan ilaçların ne işe yaradığını öğrenme hakkına sahiptir. Şimdi gelelim hangi ilaç ne işe yarıyor neden kullanıyoruz.
1-Asit Engelleyenler (Proton Pompa İnhibitörü)(Ppi)
Bu ilaçların etken maddelerinin sonu -prazol ile biter.
2-H2 Reseptör Blokörleri (Histaminin reseptöre bağlanmasını engeller)
Bu ilaçların etken maddelerinin sonu -tidin ile biter.
3-Antiasitler (Mide asidiyle kimyasal tepkimeye girerek asit engellerler.)
-Sodyum bikarbonat -Kalsiyum karbonat -Magnezyum hidroksit -Alüminyum hidroksit
4-Sukralfat ve Bizmut (mide mukozasında bariyer görevi görür)
İlaçlarımızı tanıdık, şimdi nasıl çalıştıklarını anlayalım.
Mideyi bir oda gibi düşünelim. 5 kapıyla odaya giriş, 1 odayla odadan çıkış olduğunun düşünelim. Bu odaya giren insanlar da asit olsun. Oda neyle dolu oldu asitle. Bu oda Hücrenin parietal hücresi.
Şimdi bu odaların bir de ilaçlı versiyonları görelim bakalım neler değişiyormuş.
1-ASİT ENGELLEYENLER (PROTON POMPA İNHİBİTÖRÜ)(PPİ)
Bu ilaçlardan herhangi birini aldığınızda bu odadan mideye giden asit kapısını kapatıyorsunuz. Yani bu ilaçları kullandıkça mide asitsiz kalıyor. Bu asitsizlik B12 emilimini bozar çünkü emilim için gerekli faktörleri engellerler. Mide asiti olmayınca hazımsızlık başlar ve sindirim olmaz.
2-ANTİASİTLER
Bu ilaçlar odadaki hiçbir kapıyı engellemez. Sadece mideye giden asiti nötr yapar. Anlamanız için şöyle örnek vereyim. Asiti sıcak düşünün bazı da soğuk. Mide normalde sıcak ama bu ilaçla ılıklaştırıyorsunuz.
3-SUKRALFAT
Bu ilaçlar sadece mukozaya verilen zararı engellemek için çalışır. Peki biz bu ilaçlarla asiti bastırdık. Mideyi rahatlattık ama mide enfeksiyonu ne oldu. Kalacak mı öyle. İyileşti mi tamam mı?Ne yazık ki değil. Çünkü mide asiti bize çok çok çok lazım. Sindirim için vazgeçilmez.
Peki Bu İlaçlar Uzun Süre Kullanılırsa Ne Olur?
1-ASİT ENGELLEYENLER (PROTON POMPA İNHİBİTÖRÜ)(PPİ)
Kansızlık oluşturabilir. Bazı elementlerin emilimini düşürebilirler. Bazı zararlı bakterilerin bağırsakta üremesine sebep olabilir. Yağların emilimini arttırır ve kilo artışı yapabilir.
2-ANTİASİTLER
Böbrek taşı oluşturabilir. Kas güçsüzlüğü yapabilir.
Sonuç olarak, bu ilaçlar uzun süre kullanılmamalıdır. Bizim için önemli olan vücut bir semptom gösteriyorsa bu semptomun sebebinin ne olduğu ve neden oluştuğudur. Bu ilaçlar arasında bence en masum olanı (kişisel görüşüm) sukralfat. Bu ilaçlar sadece semptomları dizginler ama iltihabı iyileştirmez.
Tedaviyle alakalı bir sonraki yazımda görüşmek üzere.
Yazar: Vet. Hek. Halil İbrahim Yavuz
Not: Bu yazımızda belirttiğimiz ilaçlar veteriner hekime danışılmadan kullanılmamalıdır. Tedavi bireyseldir, her hastanın tedavi programı farklı olabilir.
