Kedi ve Köpeklerde Kök Hücre Tedavisi
Günümüzde kedi ve köpekler içinde adından söz ettiren bir tedavi yöntemi olan kök hücre tedavisi oldukça başarılı sonuçlara imza atabilmektedir. Öncelikle kök hücrenin ne olduğundan ve konunun temelinden söz etmek gerekirse, şu şekilde özetleyebiliriz:
Kök hücreler, elde edilen bölgedeki hücrelerdir ya da başka hücrelere dönüşebilme özelliği olan farklılaşmamış ve kendi kendine yenilenme özelliklerine sahip hücrelerdir. Aynı zamanda Çoğalma ve farklılaşma özelliklerine de sahip olabilmektedirler. Birçok dokuda bulunabilen bu tip hücreler, bozulmuş hücrelerin yenilenmesinden sorumlu olan hücrelerdir. Dokuya has özellikleri bulunmayan ve özelleşmemiş olan bu hücreler uygun bir sinyal alana kadar farklılaşma göstermezler. Hücre çekirdeğinin genlerinde bulunan yapı ile kök hücrelerin hangi hücreye farklılaşma desteği göstereceği belli olur.
Bir hücrenin kök hücre olarak tanımlanabilmesi için 5 kriterden söz edilmektedir. Bunları şu şekilde sıralamaktayız:
- Uzun zaman boyunca bölünebilme kapasitesine sahip olan hücrelerdir ve kendilerini yenileyebilme kapasiteleri bulunan hücrelerdir.
- Bu tip hücreler özelleşmemiş hücrelerdir.
- Bu tip hücrelerin özelleşmiş hücrelere dönüşebilme durumları vardır.
- Hasar gören dokuya uygulandıklarında kaynak dokunun işlevsel olarak yeniden çoğaltılabilmelerini sağlamaktadır.
- In Vivo denilen ortamda dahi doku hasarı oluşmamış olsa bile farklılaşmış kuşaklara destek sağlayabilme özellikleri vardır.
Kök Hücrelerin Özellikleri Nelerdir?
Bölünme ve Yenilenme: Kök hücreler, dokuda onarım için onlara ihtiyaç duyuluncaya kadar özelleşmeden bölünebilme yeteneklerine sahip hücrelerdir. Kök hücrelerde telomeraz aktivitesi fazla olursa uzun telomer zincirleri oluşturlar ve böylece sınırsız bölünme ile kendilerini kopyalayabilirler.
Kök hücre tiplere 2’ye ayrılmaktadırlar. Bunlar “Embriyonik Kök Hücreler” ve “Erişkin Tip Kök Hücreler” olarak isimlendirilmektedirler. Bu iki tip kök hücreyi de kısaca şu şekilde özetleyebiliriz:
Embriyonik kök hücreler yeni bir organizmayı bütünüyle yapabilecek potansiyele sahiptirler. Döllenmeden 4 – 5 gün sonra totipotent hücreler daha özelleşme göstererek blastosistin, inner cell mass olarak isimlendirilen iç hücre tabakasından elde edilen ve kültür ortamında üretilen hücrelere dönüşebilmektedirler. Kültür ortamında 1 – 2 yıl boyunca farklılaşmadan üremelerini sürdürebilen hücre tipidir.
Bir diğer kök hücre tipi olan Erişkin Tip Kök Hücreler ise farklılaşmış bir dokuda bulunurlar ve farklılaşmamış hücre gruplarına dahildir. Bu organizma yaşamını sürdürdüğü sürece kendini kopyalayarak üremeye devam eder ve bulundukları dokuda oluşan bir hasar olduğunda doku üzerinde rejenerasyon sağlarlar. Erişkin tip kök hücreler için multipotent olduklarını söyleyebilmekteyiz. Kendilerini yenileme potansiyeli olan bu kök hücrelerde, işlendikleri dokunun özelleşen hücre tiplerini oluştururlar ve bunun gibi başka dokularında hücrelerine de dönüşebilmektedirler. Bu tip kök hücrelerden sinir, kas ve karaciğer hücreleri elde edilir. Beyin kök hücresinden de kan ve kas hücreleri oluşturabilme özelliklerine sahiptirler. Bu kök hücreler her dokudan elde edilemediği gibi şu ana kadar sadece beyin, kemik iliği, kas, diş, deri, sindirim sistemi, pankreas ve gözden elde edilebilmişlerdir.
Kedi ve Köpeklerde Kök Hücre Tedavisi Uygulamaları
Tıpta devrim niteliği taşıyan kök hücre tedavisi günümüzde sevimli dostlarımız kedi ve köpeklerde de uygulanmaya başlanarak, hayvanlar üzerinde de birçok hastalığın tedavi edilmesini sağlamaktadır. Hayvan sağlığı açısından çok büyük yararlar sağlayan kök hücre tedavisi ile tedavi edilmesi neredeyse mümkün gözükmeyen durumlardan bile başarılı sonuçlar elde edilerek sevimli dostlarımızın sağlıklarına kavuşmalarına vesile olabilmektedir.
Daha detaylı bilgi için Veteriner kliniğimiz ile iletişime geçebilirsiniz. Vetart Üsküdar Veteriner Kliniği yedi yılı aşkın süredir alanında uzman kadrosu ile hizmet vermeye devam ediyor.
