Lyme Hastalığı (Borrelia Burgdorferi – Lyme Disease)
Lyme hastalığı ülkemizde genellikle hayvan (özellikle köpek) sahiplerinin bildiği bir hastalıktır.
Lyme aslında ilk olarak 1909’da İsveç’te fark edilmiştir. Fakat bu hastalığa ilk dikkat çekildiği tarih 1975 yılıdır. Amerikanın Connecticut eyaletinin Lyme ve Old Lyme kasabalarında ortaya çıkmıştır. 1977de Dr. Allen Steere ve ekibi 51 vaka için Lyme bölgesinde araştırmalarına başlamışlar ve bu hastalığın bölgedeki geyiklerin kenesi olan Ixodes’lerden kaynaklandığını belirlemişlerdir. Hastalığı bu ve bunun gibi birçok kene türü nakleder.
Dr. Burdorfer 1982 yılında konakçının bu hastalığı kendi isminin verildiği bakteri tarafından olduğunu belirlemişlerdir. Lyme hastalığını oluşturan Borrelia Burgdorferi adlı bakteridir.1982 yılında Lyme hastalığı hakkında broşürler oluşturulmuş ve 1984 yılında kan testleri ile hastalık belirlenmeye başlamıştır.
Lyme hastalığının erken döneminde yorgunluk, baş ağrısı, boyunda sertlik, eklem ve kaslarda ağrıları ya da sertlik, hafif ateş, konjuktivit olabilir.
Eğer erken dönemde tedavi edilmeyen Lyme hastalığı sinir sistemi ya da kalpte enfeksiyon oluşturabilir. Yine tedavi edilmeyenlerin %60’ında 2 hafta ile 2 yıl arasındaki bir süreçte artrit tablosu oluşabilir. Burada önemli olan noktalardan birisi de her hasta aynı şekilde semptomlar göstermeyebilir.
Lyme hastalığının taşıyıcısı olan kenelerden korunabilmek için genel olarak;
– Açık renk kıyafetler giyilmesi,
– Kapalı ayakkabı kullanılması
– Pantolonun altında çorabın en üste kadar çekilmesi
– Evcil hayvanınız varsa keneye karşı üretilmiş ilaçların uygulanması gerekmektedir.
Evcil hayvanınız için durum aslında çok da farklı değildir. Köpekler başta olmak üzere evcil hayvanınız ormanlık arazi, çimenlik gezintilerinde ,eğer herhangi bir ilaç ile korunmuyorsa kenelerin saldırısına maruz kalabilir. Kene köpeğiniz üzeinde yürüyerek belirli bir nokta seçer ve buradan deriye ulaşır. Beslenmek için ağız organelini deri altına yerleştirir kan emmeye başlar. Bu sırada eğer Lyme hastalığı etkeni Boriella Burgdorferi kenede mevcut ise etkeni köpeğinize bulaştırır. Bu sırada dişi kene beslenmesi için gerekli olan kanı köpeğinizden aldıktan sonra kendi yaşam döngüsü için toprağa düşüp yumurtalarını bırakarak döngüsünü yeniden başlatır. Etken özellikle eklemlere yerleşerek köpeğinizde herhangi bir semptom yok iken aniden başlayan yürüyememe belirtileri ile sizi endişeye sokacaktır.
Daha önceleri veteriner hekimler açısından yetersiz olan testler, günümüz itibari ile yeni testlerle duyarlılık ve doğruluk payı çok yüksek olarak teşhislerde yardımcı olmaktadır.
Teşhis sonucunda antibiyotik tedavisi ile hastalık çok geçmeden tedavi edilmelidir. Bu hastalıktan köpeğinizin etkilenmemesi köpeğiniz için mevcut olan Lyme aşısını yaptırtarak bu bakteriden yüksek oranla uzak tutabilirsiniz. Aşının bir yıl boyunca koruyuculuk özelliği sayesinde bu hastalığa yakalanma ihtimalini ortadan kaldırabileceksiniz. Kenelerin Nisan-Ekim aylarında ortaya çıktıklarını düşünerek bu aşının geciktirilmemesini tavsiye ederim.
Veteriner Hekim Koray Musluer
